به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان؛ نشست خبری سیزدهمین همایش ملی نخبگان با حضور قائم مقام بنیاد ملی نخبگان، معاونان و جمعی از اصحاب رسانه  در محل بنیاد برگزار شد.

در این نشست سید سلمان سید افقهی، گفت: رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم تحلیل عمیقی از گذشته و آینده انقلاب اسلامی ارائه دادند. این بیانیه برای همه مردم و مسئولان هدایتگر است امیدآفرینی و نگاه امیدوارانه به آینده و بشارت دادن به ایجاد نسلی که می‌توان زمینه ساز ولایت عظما باشد. در مهمترین ‌رویکردهای این بیانیه، ایشان علم و پژوهش را مطالبه می‌کنند و آن را یک جهاد می‌دانند که دشمن از آن بیمناک است و حضرت آقا حل مشکلات کشور به دست جوانان تحصیل کرده را امکان‌پذیر می‌دانند. بنیاد ملی نخبگان نیز متناسب با نظر ایشان برنامه‌های خود را تنظیم می‌کند.

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان تصریح کرد: وقتی صحبت از فتح قله‌های علمی و تمدن نوین اسلامی می‌شود، پیشران به فرموده ایشان نخبگان هستند؛ بنابراین بنیاد ملی نخبگان باید به گونه‌ای حرکت کند که این افق بلند روح تمام برنامه‌ها باشد.

وی اضافه کرد: در دور جدید که دولت مردمی با شعار ایران قوی روی کار آمد و رئیس جمهور شان خود را پیاده سازی فرمایشات مقام معظم رهبری می‌داند، بنیاد ملی نخبگان نیز وظیفه حساس‌تری را ایفا خواهد کرد. بنیاد ملی نخبگان تلاش دارد که بر اساس فرمایش ایشان که فرمودند راه زیادی تا قله نمانده و خستگی معنایی ندارد، بستر لازم را فراهم و زمینه را برای ظهور آرمان‌های انقلاب اسلامی محقق کند.

بنیاد در حال حاضر به بلوغ رسیده است

سیدافقهی تصریح کرد: سند راهبردی کشور در امور نخبگان به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است و بنیاد ملی نخبگان باید متناسب با این سند برنامه‌های خود را طراحی و اجرایی کند؛ البته مسئولان قبلی بنیاد ملی نخبگان نیز زحمات بسیاری کشیدند و رهبری نیز به آن اشاره کردند اما بنیاد در حال حاضر به بلوغی رسیده که باید در سطح حل مسائل واقعی کشور نقش آفرینی ویژه داشته باشد و مشارکت موثر نخبگان را تحقق بخشد. نیل به این هدف به تنهایی امکان‌پذیر نیست بلکه بنیاد تسهیلگر تنظیم‌گر و البته مطالبه‌گر است.

وی افزود: این مطالبه‌گری هم از حاکمیت و هم از نخبگان وجود دارد. نخبگان باید نقش آفرینی خود را در کشور بیشتر کنند به خصوص که امروز پیشرفت‌های زیادی در کشور ایجاد شده و همین موضوع می‌تواند زمینه را برای حضور نخبگان در حل مسائل فراهم کند. از طرفی همه نهادها و دستگاه‌ها باید در راستای این سند وظیفه خود را شناخته و اجرایی کنند.

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان گفت: در این میان بنیاد ملی نخبگان نقش تسهیلگر را ایفا می‌کند، وظایف بنیاد ملی نخبگان محقق نمی‌شود مگر اینکه وزارتخانه‌ها در اجرای برنامه‌ها با این نهاد همکاری کنند. فراموش نکنیم بنیاد عمود بر ساختار اداری دولت و یک نهاد فرا وزارتخانه‌ای است و این یعنی تضاد و تعارض منافع با هیچ دستگاه دیگری ندارد از این رو بنیاد به دنبال ایجاد گفتگوی ملی نخبگان است.

حل مسائل کشور و استفاده از ظرفیت هیئت‌های اندیشه‌ورز

وی اضافه کرد: نخبگان باید بدون واسطه نظرات و پیشنهادات خود را به بالاترین مقام‌های اجرایی کشور ارائه دهند و نقش خود را در سیاست گذاری و تصمیم سازی به درستی تعریف و ایفا کنند. برای نیل به این هدف باید از ظرفیت هیئت‌های اندیشه ورز استفاده کرد تا نخبگان در مسیر حل مسائل کشور به کار گرفته شوند و به اثربخشی به معنای واقعی برسند.

سید افقهی ادامه داد: از نگاه بنیاد ملی نخبگان نخبه فردی است که در کنار توانمندی‌های علمی در مسیر حل مشکلات کشور، از توانمندی خود بهره ببرد و به علم نافع برسد تا در نهایت به جای رویکرد علم برای علم رویکرد علم برای خدمت و تعالی بشر را سرلوحه خود قرار دهد.

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه بنیاد ملی نخبگان از پیشنهادات نخبگان در طرح‌ریزی و پیاده‌سازی برنامه‌های نخبگانی استقبال می‌کند، اضافه کرد: یکی از اقدامات جدی بنیاد ملی نخبگان ایجاد سامانه اطلاعاتی مجازی یکپارچه است که تمام زیست بوم نخبگانی کشور را در بر می‌گیرد در این سامانه هم چالش‌ها و مسائل کشور و هم توانمندی نخبگانی و هم زمینه‌های لازم برای حل مسائل وجود دارد و در آن نخبگان می‌توانند ضمن مطلع شدن از چالش‌ها با شبکه سازی و استفاده از ظرفیت دستگاه‌های اجرایی به سمت حل مسائل کشور حرکت و مسئولان را از نظرات خود آگاه کنند. این سامانه به زودی رونمایی خواهد شد.

سید افقهی ادامه داد: مزیت دیگر این سامانه از بین بردن عدم تمرکز و عدم رصد سامانه‌های بنیاد ملی نخبگان است. با این سامانه می‌توان فضای نخبگانی را هر لحظه رصد و از میزان پیشرفت پروژه‌ها و توان نخبگانی کشور مطلع شد. به عبارت بهتر، این سامانه یک دارایی حاکمیتی خواهد بود می‌تواند در شایسته سالاری در حکمرانی نقش جدی و فزاینده ایفا کند. در این سامانه تمام سیر نخبگی فرد از دوره دانشجویی تا رسیدن به مرحله اثرگذاری در یک زمینه مشخص در دسترس خواهد بود تا بتوان در یک فرایند منسجم فرد را در نقطه اثرگذاری به خدمت گرفت. این اقدام به عدالت اجتماعی و نخبگانی نیز نزدیک‌تر است.

مردمی‌سازی فضای نخبگان

وی یادآور شد: استعدادهای بسیاری در مناطق محروم کشور وجود دارند که برای شناسایی و هدایت آنها مردمی‌سازی فضای نخبگان یک ضرورت است، طرح ملی شهاب یکی از بهترین نمونه‌ها برای مردمی‌سازیست که البته این برنامه در مرحله هدایت متوقف شده است و بنیاد ملی نخبگان در دور جدید تلاش دارد با ایجاد کانون‌های مردمی نخبه پرور بستر لازم را برای اجرای برنامه ملی شهاب به خصوص در مرحله هدایت و توانمندسازی فراهم کند، برای نیل به این هدف کتاب میزان که یک الگوی موفق از تجربه شناسایی و هدایت نخبگان به شمار می رود منتشر شده که مدل فعالیت کانون های مردمی نخبه پرور را تعیین خواهد کرد چون تمام موضوعات مرتبط به نخبگی گفتمان انقلاب اسلامی در این کتاب ذکر شده که یکی از آنها ارتباط مستقیم و مداوم کانون‌های نخبه پرور با یک عالم دینی برای جلوگیری از انحرافات احتمالی است.

وی ادامه داد: این طرح تا حد زیادی به عدالت آموزشی نزدیک است. در مردمی‌سازی فضای نخبگانی نقش ویژه‌ای دارد در این روند پدیده‌ای به نام کنکور نیز که آسیب‌های روانی و آفت‌های زیادی دارد موضوعیت خود را از دست خواهد داد، رسیدن به این نقطه در این طرح البته نیازمند همکاری آموزش و پرورش است که انصافاً تا اینجا نیز همکاری بالایی را با بنیاد ملی نخبگان داشته است.

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان تأکید کرد: در دوره دانشجویی استعدادهای شناخته شده در برنامه ملی شهاب به سمت رشته‌های متناسب با استعداد و نقش آفرینی بیشتر در راستای علایق خود هدایت می‌شوند که البته در هیچ یک از این مراحل بنیاد ملی نخبگان در امور اجرایی تصدیگری نخواهد داشت؛ بلکه تنها بستر را برای تحقق امر آماده می‌کند. در این روند چرخه واقعی حل مسئله به درستی تکمیل خواهد شد و نخبگان در یک محیط ایزوله تربیت نمی‌شوند تا به محض ورود محیط واقعی ناکارآمد باشند؛ بلکه فرد نخبه در یک محیط واقعی برای اثرگذاری در یک محیط واقعی تربیت خواهد شد.

وی بیان کرد: طرح شتاب ادامه طرح شهاب است و بنیاد ملی نخبگان به جز این دو طرح، طرح دیگری ندارد چراکه بنیاد اعتقاد دارد تمام طرح‌ها در حوزه نخبگانی باید از انسجام کافی برخوردار باشند و تکثر طرح‌ها این انسجام را از بین می‌برد؛ بنابراین تمام برنامه‌های بنیاد ملی نخبگان باید در مسیر به فعلیت رساندن نخبگی از انسجام کافی برخوردار باشند و در هر مرحله از نخبگی با توجه به سطح و میزان اثرگذاری فعال شوند. به عنوان نمونه بنیاد ملی نخبگان از دانشجوی سال اول کارشناسی انتظار حل مسئله ندارد؛ بلکه این دانشجو باید در یک فرایند هم‌افزا با دانشگاه ضمن آشنایی با مسائل کشور به توانمندی لازم برای حل مسئله برسد و مهارت‌های لازم در این مسیر را کسب کند تا به فردی کارآمد و چند بعدی تبدیل شود.

استاد، محور اصلی برنامه شتاب است

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان تصریح کرد: در شتاب استاد، محور تمام برنامه است بنیاد ملی نخبگان تمام برنامه‌های خود را با محوریت استاد انجام می‌دهد و با دانشجو به طور مستقیم ارتباطی ندارد. در این برنامه از ظرفیت تشکل‌های دانشجویی نیز استفاده خواهد شد. ضلع سوم این برنامه نخبه یارها هستند که به عنوان دانشجویان سال بالایی می‌توانند دانشجویان دیگر را یاری دهند در این بخش و ظرفیت دانشجویان تحصیلات تکمیلی می‌توان بهره برد. با همه موارد همچنان اذعان داریم مخاطب اصلی برنامه شتاب استاد است چون بنیاد ملی نخبگان اعتقاد دارد تربیت نخبه باید توسط استادی انجام شود که خود یک نخبه در تراز انقلاب اسلامی است. به منظور ترغیب اساتید برای حضور در این برنامه تمهیداتی نیز اندیشیده شده است تا اساتید نخبه ذیل این برنامه شناسایی شده و بتوانند از تسهیلات اعطایی بهره‌مند شوند.

سید افقهی با تاکید بر اینکه در موضوع مهاجرت خود مسئله مهاجرت معلول است، گفت: اگر نخبه امکان نقش آفرینی و اثرگذاری در جامعه داشته باشد موضوع اقتصادی نمی‌تواند اثر بالایی در مهاجرت نخبگان داشته باشد چراکه همین اثرگذاری در جامعه انگیزه بالایی برای ماندن در کشور ایجاد می‌کند. به همین دلیل شعار این همایش نخبگان پیشران پیشرفت است. مهاجرت یک عارضه است که باید ریشه‌های آن مثل مسائل اقتصادی و معیشتی حل شود. در این صورت خود عارضه نیز خود به خود از بین خواهد رفت.

وی اضافه کرد: دولت سیزدهم معتقد است مشارکت نخبگان در حل مسائل کشور و استفاده از آنان در بهره‌وری در حوزه‌های تخصصی می‌تواند ریشه مهاجرت را تا حد زیادی ضعیف کند این موضوع مورد تاکید شخص رئیس جمهور نیز قرار دارد. برای نیل به این اثرگذاری برنامه‌هایی مانند جذب هزار نخبه در دستگاه‌های اجرایی تدوین و پیاده‌سازی شده است گرچه این برنامه‌ها نقش بالایی در ماندگاری نخبگان دارند اما تا رسیدن به مطلوب که افزایش مشارکت نخبگان در جامعه است، هنوز فاصله بسیار است.

حضور نخبگان در هیئت مدیره شرکت‌های بزرگ دولتی و خصوصی

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان گفت: حضور نخبگان در هیئت مدیره شرکت‌های بزرگ دولتی و خصوصی می‌تواند گام بلندی در افزایش اثرگذاری آنان باشد با این حال بسیاری از این شرکت‌ها و حتی صنایع انحصاری نیز هنوز زمینه را برای حضور فعال نخبگان آماده نکردند. این در حالیست که سود خالص بسیاری از این شرکت‌ها به چند هزار میلیارد می‌رسد. اگر بهره وری در دستگاه‌های دولتی و همچنین شاخص‌های ارزیابی افزایش پیدا کند، بسیاری از مشکلات حل می‌شود چراکه در اقتصاد ایران دولت هم بزرگترین مصرف کننده و هم بزرگترین تولید کننده است.

سید افقهی گفت: آشنایی دانشجویان با مسائل جاری کشور باید از دوره دانش آموزی آغاز شود تا افراد بر اساس نیازهای موجود در جامعه انتخاب رشته کنند و سپس بر همین اساس به تحصیل و مهارت افزایی ادامه دهند؛ با این حال بیش از ۹۰ درصد رتبه‌های زیر ۱۰ ریاضی و برگزیدگان المپیادهای علمی رشته کامپیوتر را انتخاب کردند که این نشان می‌دهد این افراد با مسائل کشور آشنا نیستند.

وی افزود: کمیسیون‌های دولت پای کار هستند و در هر کمیسیون یک هیئت اندیشه‌ورز به عنوان مشاور فعالیت می‌کند، این روند باید در وزارتخانه و استانداری‌ها نیز اجرایی شود. امسال سال مهار تورم و رشد تولید است. در این سال می‌توان معاون اقتصادی استاندار را به عنوان رئیس هیئت اندیشه ورز انتخاب کرد تا نقش آفرینی نخبگان در اقتصاد کشور افزایش یابد در سند راهبردی کشور در امور نخبگان بنیاد مامور تقسیم کار ملی در حوزه نخبگان است تا دستگاه‌های حاکمیتی نقش خود را در حوزه نخبگان پیدا کرده و بر اساس آن گزارش دهند.

قرار نیست همه نخبگان جذب دولت شوند

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان اضافه کرد: نخبگان مهمترین سرمایه‌های کشور هستند با این حال دولت در بخش اقتصادی غالباً نگاه منابع زیرزمینی دارد. اگر نخبگان در بخش اقتصادی به کار گرفته شوند موضوع پایش و نگهداشت نخبگان در حین خدمت امری بسیار ضروری است البته قرار نیست همه نخبگان جذب دولت شوند و بخشی از آنان باید در بخش خصوصی و یا شرکت‌های دانش بنیان فعال شوند که در این حوزه نیز معاونت علمی تسهیلات بسیار خوبی را در نظر گرفته است.

سید افقهی تصریح کرد: رصدخانه ملی نخبگان به زودی ایجاد خواهد شد دبیرخانه این مرکز در بنیاد ملی نخبگان قرار خواهد داشت و شورایی تشکیل می شود تا تمام اطلاعات مربوط به فضای نخبگانی و آمار گردش نخبگان را مدیریت و در قالب یک گزارش ارائه دهد.



سال گذشته راه اندازی این رصدخانه به تصویب هیأت امنای بنیاد رسید و ما پیشنهادی به معاون اول رئیس جمهور دادیم و گفتیم دبیرخانه آن در بنیاد ملی نخبگان قرار بگیرد، همچنین پیشنهاد دادیم این رصدخانه نیاز به یک شورای راهبردی و فرابخشی دارد و می‌توان از نهادهایی که آمار اشتغال و مهاجرت و تحصیل نخبگان را دارند کمک گرفت و داده‌ها یک جا جمع آوری شود. شاید حتی لازم باشد نهادهای امنیتی و اطلاعاتی هم در این شورا عضو شوند.

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان ادامه داد: به طور مثال سازمان امور دانشجویان که ترجمه مدارک دانشجویانی که مهاجرت یا مهاجرت معکوس می‌کنند را در اختیار دارد و یا پلیس گذرنامه و نهادهای امنیتی و اطلاعاتی که داده‌های خاص خود را دارند می‌توانند ارائه دهند. همچنین براساس پیشنهاد بنیاد، گفته ایم رئیس شورا معاون اول رئیس جمهور و معاون علمی رئیس جمهور ناظر بر شورا باشد.

استقرار دبیرخانه رصدخانه ملی مهاجرت در بنیاد ملی نخبگان

وی با اشاره به اینکه دبیرخانه این رصدخانه نیز می‌تواند در بنیاد ملی نخبگان مستقر شود و وظیفه آن بررسی آمار و تولید گزارش برای مسئولان بالادستی و مرتبط باشد، خاطرنشان کرد: طبیعتاً بخشی از این آمار محرمانه خواهد بود اما بخش قابل توجهی از آن براساس تشخیص نهادهای مرتبط منتشر می‌شود. این خلأ قبلاً وجود داشت و از جنس کارهای حکمرانی است.

وی در پایان گفت: دولت سیزدهم نگاه ویژه‌ای به موضوع نخبگان دارد و در حالی که در دولت قبل حتی یک جلسه هیئت امنا تشکیل نشده بود، یکی از اولین اقدامات دولت مردمی تشکیل جلسه هیئت امنای بنیاد ملی نخبگان بود.

 

***
ما را در شبکه‌های اجتماعی به آدرس ilambmnir@ دنبال کنید.

برای اطلاع از طرح‌های بنیاد ملی نخبگان اینجا کلیک کنید.